مکمل‌های ویتامینی:

مکمل‌هایی می‌باشند که حاوی ویتامین یا ویتامینها (نظیر انواع مولتی ویتامین‌ها) گاهی به صورت تکی، ترکیبی با سایر ویتامینها یا مواد معدنی مختلف (نظیر انواع مولتی ویتامین مینرال‌ها) و همچنین گاه همراه با مواد تشکیل دهندهٔ دیگر هستند. آنزیمها مواد شیمیایی ضروری هستند که در واکنشهای شیمیایی که در بدن روی می‌دهند نقش عوامل تسریع‌کننده (کاتالیزور) را ایفا می‌نمایند. به همراه آنزیمها موادی هستند که آن‌ها را فعال می‌کنند، این مواد کوآنزیم نام دارند. ویتامینها نیز مانند کوآنزیم‌ها با آنزیمها همکاری دارند و به این وسیله این امکان را به وجود می‌آورند تا تمام فعالیت‌هایی که در درون بدن روی می‌دهد، آنگونه که باید انجام شوند.

انواع:

ویتامینها به دو نوع محلول در آب و محلول در چربی طبقه‌بندی می‌شوند. ویتامینهای محلول در چربی، برای مدت زمان بیشتری در بافتهای چربی بدن و کبد ذخیره می‌شوند، حال آنکه ذخایر ویتامینهای محلول در آب به ماندگاری ذخایر ویتامینهای محلول در چربی نمی‌باشد. تحقیقات علمی ثابت نموده‌است که زیاده روی در مصرف یک ویتامین یا ماده معدنی مجزا، عوارضی نظیر کمبود همان ماده ریز مغذی را پدیدمی‌آورد. این مسئله به علت پدیده‌ای به نام همیاری (سینرژی) بروز می‌نماید. همیاری یا سینرژی پدیده‌ای است که به موجب آن دو یا چند ویتامین با هم ترکیب می‌شوند تا عملکرد قویتری داشته باشند. شایان ذکر است که برخی از مواد نیز به نحوی با هم در تضاد هستند، به عنوان مثال مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها جذب ویتامین C را کاهش می‌دهد.

سؤالی که ذهن اکثر افراد، خصوصاً ورزشکاران جوان را مشغول می‌کند اینست که ویتامینها و مواد معدنی را می‌توان تنها به وسیله قرص مولتی ویتامین یا همان فراورده‌های صناعی به بدن رساند؟ در پاسخ باید گفت که بهتر است فرد تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را از غذاهای تازه، سالم و بهداشتی تأمین نماید. انجام این کار اگرچه مشکل است اما غیرممکن نیست. مکملهای ویتامینی را می‌توان به دو گروه مصنوعی و طبیعی تقسیم نمود.

مکملهای ویتامینی مصنوعی:

مکملهای ویتامینی طبیعی:

مکملهای ویتامینی طبیعی ترکیباتی هستند که دارای مواد غذایی دیگری نیز می‌باشند، موادی که ممکنست خواص و نحوهٔ عمل آن‌ها هنوز به درستی مشخص نشده باشند. تحقیقات مستند و مستدل علمی نشان داده‌است که ویتامینهای ترکیب شده با سایر مواد مغذی نظیر پروتئین همانند حالتی که در غذاهای سالم وطبیعی دیده می‌شود، بهتر از ویتامینهای خالص و صناعی، جذب شده، مورد بهره‌برداری قرار گرفته و در بافتهای بدن باقی می‌ماند. پروفسور آبرام هوفر یکی از بنیان گذاران طب ارتومولکولی چنین می‌گوید:

 

«اجزای تشکیل دهنده مواد غذایی در طبیعت به صورت آزاد یافت نمی‌شود. طبیعت پروتئین خالص، چربی خالص یا کربوهیدرات خالص نمی‌سازد. مولکولهای این مواد با ساختار سه بعدی کاملاً پیچیده‌ای، که تاکنون شرح کاملی دربارهٔ آن‌ها ارائه نشده‌است، باهم مخلوط شده‌اند. این مخلوطها نیز نظیر ویتامینها و مواد معدنی، برای حفظ سلامتی بسیار ضروری می‌باشند، تمام خاصیت حیاتی این مواد، در مخلوط بودن آن‌ها است.»

با استفاده از فرم طبیعی ویتامینها و مواد معدنی یا مکملهایی که حاوی این فرم طبیعی هستند، از پیوند پروتئینی موجود در آن‌ها نیز می‌توان بهره‌مند شد.

فرمهای قابل دسترس:

مکملهای ویتامینی موجود در داروخانه‌ها به شکل قرص، کپسول، کپسولهای ژلاتینی، پودر، قرصهای زیر زبانی و مکیدنی یا به شکل مایع نوشیدنی یا تزریقی در دسترس هستند. همچنین این مکملها هم به صورت مجزا و هم به صورت ترکیب با مواد مغذی دیگر عرضه می‌گردند (مانند جِوِرال پروتئین).

میزان مصرف:

به هرصورت میزان مصرف مکملهای ویتامینی باید بر اساس نیاز واقعی باشد، ممکن است یک مکمل این نیاز را برآورده نسازد، در این صورت می‌توان از یک مکمل دیگر نیز استفاده کرد. برای استفاده از چند مکمل باید میزان برآورده سازی نیازهای بدن توسط آن‌ها را با هم سنجید. چون نور خورشید اثر اغلب این مکملها را کاهش می‌دهد، لذا برای اطمینان از محافظت دقیق از مکملهای ویتامینی بهتر است آن‌ها را دور از نور نگهداری نمود. مکملهای ویتامینی را باید در محل خشک و خنک نگهداری کرد.

مکملهای ویتامینی هنگامی که به همراه غذا مصرف شوند بهتر عمل می‌نمایند. بهتر است مکملهای ویتامین محلول در چربی (ویتامین A, D، E, K) را پیش از غذا و مکملهای ویتامینی محلول در آب را پس از صرف غذا مصرف نمود.